BRIEF VAN RUDY, Polen, juli 2017

BRIEF UIT RUDY, PRIESTERFRATERNITEIT JESUS CARITAS BOODSCHAP VAN DE EUROPESE BIJEENKOMSTIN RUDY, Polen, 12-19 juli

« Czes’c’ » (spreekt uit als « Tchech’tch’ »): met deze Poolse begroeting willen wij u nabij zijn, u fraterniteiten uit Europa en u deze boodschap toesturen, vrucht van ons werk, maar ook van ons gebed. Dank zij onze gasten die vol aandacht voor ons waren en heel wat ontmoetingen hebben georganiseerd voor ons in diverse parochies, zijn wij dichter bij de werkelijkheid van hun land en hun Kerk kunnen komen en konden we het thema van onze bijeenkomst laten weerklinken: “Diocesane, missionaire priesters, geïnspireerd door het getuigenis van Charles de Foucauld”.

IN DE EUROPESE CONTEXT VAN DE SECULARISATIE

Het evangelie van de tweede dag van onze Ontmoetingsdagen, ons voorgesteld in de liturgie, geeft de hoofdtoon aan van onze boodschap: “Zie, Ik je zend als schapen tussen wolven… wees dus omzichtig als slangen en argeloos als duiven…”(Mt 10,16)

Elk van onze landen, volgens een verschillend ritme, constateert het fenoneem van de secularisatie: vermindering van het kerkbezoek, ontwikkelingen t.a.v. de traditionele waarden, burgerlijke wetten die zich distantiëren van de christelijke traditie… In één woord, het religieuze is niet populair. De kerkgemeenschappen en de priesters zijn volop in heel deze beweging betrokken en dienen zich erin te situeren: aanvaarden of weigeren? meewerken (composer) of zich compromitteren? Het statuut van de priester lijdt eronder: gewijzigde identiteit, gedegradeerde sociale status, gerelativeerd gezag… Zo begrijp je ook waarom jongeren aarzelen zich in te zetten op een zo onzekere weg die hen engageert voor de hele duur van het leven.

Als leden van de Fraterniteit Jesus Caritas zijn wij niet van deze secularisatie gespaard. Ze markeert onze levenswijze en onze zending. Wij worden bevraagd: hoe een traditie over te brengen, Gods Woord nl., in ons gesecu-lariseerde heden? Charles de Foucauld ging ver weg om te missioneren, maar vandaag – voor ons – begint de zending bij de deur, bij onze buren..

De omzichtigheid van de slang en de argeloosheid van de duif zijn noodzakelijk om onze zending te vervullen. We hebben een weg te bewandelen van ‘luisteren’ en van ‘voorbereidend werk’: « zijn woordenboek maken ». Rekening houden met de cultuur ter plaatse vraagt tijd en we hebben er zo weinig… (Er wordt allusie gemaakt op het enorme werk van Foucauld bij het samenstellen van het Toeareg–Frans woordenboek dat noodzakelijk voorbereidend werk was om ooit ‘taal’ te geven aan de cultuur en de verkondiging. NVDV)

DIOCESANE PRISTERS IN EEN MISSIONAIRE KERK

Onze uitwisseling heeft ons getoond dat in de meerderheid van onze landen de verdergaande secularisatie, het consumisme en het individualisme het moeilijk maken om te evangeliseren, maar ook de noodzaak ervan wordt erdoor duidelijk. Talrijke initiatieven ontstaan overal om weer plaats te geven aan het Woord van God, aan een meer broederlijk parochiaal samenleven en aan de zorg om naar de ‘periferie’ te gaan.

Het erkennen en het bevorderen van de rol van leken in de evangelisatie is een noodzakelijkheid.

In sommige bisdommen hebben bisschoppen ons aangemoedigd om groepen te vormen die als eerste taak hebben om de vorming van de gedoopten te promoten en dit door de kennis van hun geloof en hun geestelijk leven te verdiepen. Op lange termijn zouden deze evangelisatiegroepen zich kunnen concentreren op de optie om een bredere gemeenschap te bereiken, bijzonder ook niet-gelovigen, maar dit niet met het oog op proselitisme, maar met het oog op het bevorderen van het wederzijds elkaar ontmoeten en begrijpen en aldus de vreugde van het Evangelie met elkaar te communiceren.

Door het ontbreken van priesters komen in veel van onze bisdommen priesters uit Afrika of India om te werken in de evangelisatie. Mits zij goed geholpen worden om de cultuur te begrijpen die hen verwelkomt, kan hun aanwezigheid een grote zegen zijn voor de Kerk op de plaatsen en in de gemeenschappen die reeds multicultureel zijn.

Het priestergebrek leidt ook tot een hergroeperen van parochies, wat aan leken de mogelijkheid geeft en de opportuniteit om grotere verantwoor-delijkheden op te nemen voor de evangelisatie en in de diverse diensten. Maar het vraagt inspanning om de talenten van iedereen te ontdekken en om te onderscheiden hoe ze ten beste kunnen aangewend worden.

Heel wat vruchtbare wegen zijn ondernomen met jongeren, zoals de Wereldjongerendagen en andere initiatieven door de bisdommen opgezet. Het is ongetwijfeld de moeite waard om energie en tijd te steken in dienst van de jongeren en om hen te helpen wegen te onderscheiden om aan de druk van het consumisme te weerstaan. Dit zal ons evenwel de noodzaak niet doen vergeten om volwassenen te vormen en om hen meer autonomie en verantwoordelijkheid te geven.

Wij zijn er ons meer en meer van bewust dat de evangelisatie niet op de eerste plaats in de kerk gebeurt, maar in de publieke ruimte. Voorbeelden werden met elkaar gedeeld over initiatieven in commerciële centra en andere openbare ruimten, teneinde een breder publiek te bereiken.

De verschillende tussenkomsten in onze assemblee hebben de overtuiging gesterkt dat de priesters er nood aan hebben met samen met trouwe leken in het evangelisatiewerk op weg te gaan, om hen te responsabiliseren en om met hen samen te werken. Eveneens zullen wij, priesters en leken, efficiënter evangeliseren als wij de vreugde van het evangelie in ons eigen leven uitstralen.

GEINSPIREERD DOOR HET GETUIGENIS VAN BROEDER CHARLES

De evangelische radicaliteit van Charles de Foucauld, geworteld in zijn contemplatief- en zijn aanbiddingsgebed, zijn keuze voor de armoede, alsook zijn verlangen om gelijk aan Jezus te worden, plaatsen ons voor de ‘zwakheid van God ‘ en helpen ons om ons te ontdoen van onze pastorale pretentie.

Het getuigenis van Broeder Charles helpt ons om priesters te zijn

* die leren terug te keren naar het Evangelie om zich te laten doordringen van de geest van Jezus..

* die kiezen voor een zekere eenvoud van leven tot zelfs wat armoede, om het ‘werk’ van de graankorrel in de aarde gevallen duidelijk te maken (Joh. 12,24): het echte succes van God openbaart zich in zijn ontlediging. Vandaar de uitnodiging om naar de existentiële periferieën te gaan, om solidair te worden met de armen en om nabij te zijn bij de kleinen en diegenen die door de geschiedenis gekruisigd worden. De universele fraterniteit heeft haar wortel in de gehoorzaamheid aan God de Vader en aan de arme broeders die ons Jezus openbaren. De arme is een ware ‘theologische plaats’ van de nabijheid van God en leidt ons tot aanbidding

* die leren luisteren: vooreerst naar Jezus die tot ons spreekt in het Evangelie, in de eucharistie en in de stilte van de woestijn, maar ook in elke mens, opdat we ons laten evangeliseren in de ontmoeting van een mensheid die reeds gemarkeerd is door de tegenwoordigheid van de Geest. Wij kunnen ons in die zin laten bekeren door de icoon van het Bezoek (van Maria aan Elisabeth). Het beluisteren van de andere en van zijn levenswijze vragen geduld te oefenen in het wederzijds aan elkaar gegeven-zijn als mens en dit in een vriendschappelijke relatie. De tijd om te luisteren en om op vriendschappelijke manier elkaar te ontmoeten is een belangrijke en kostbare tijd om het terrein voor te bereiden vooraleer het zaad van het Evangelie kan worden uitgestrooid. Met een dergelijke houding kunnen wij nu reeds en ook in de toekomst een betekenisvolle rol spelen in de dialoog met onze moslimbroeders die in veel van onze landen reeds (volop) aanwezig zijn.

* die zich engageren om een priesterlijke Fraterniteit te beleven als een providentiële plaats waar zij de wil van God leren onderkennen (levensherziening), om elkaar behulpzaam te zijn in een discreet apostolaat, ontdaan van alle uitwendige middelen, maar totaal vertrouwend op Jezus en ook om de laatste plaats te zoeken die Jezus op zich nam.

GECONFRONTEERD MET DE ZELDZAAMHEID VAN PRESTERROEPINGEN

In de meerderheid van onze Europese landen is het dalen van het aantal kandidaten voor het priesterambt heel belangrijk. De algemene context van de expliciete secularisatie, alsook een cultuur van directe bevrediging zijn daar niet vreemd aan: vrijheid zonder engagement, autonomie zonder verantwoordelijkheid, afwezigheid van stilte. Toch bespeuren we bij heel wat jongeren een grote edelmoedigheid.

Ons antwoord om de ontvankelijkheid voor het roepen van God gunstig te beïnvloeden, zal gebeuren door het getuigenis van ons eigen priesterleven: in welke mate hebben stilte en woestijn daar een plaats? Welke contacten hebben wij met jongeren waarin we hen beluisteren en met hen op weg gaan?

Communiteiten die echt leven van de aanwezigheid van de Verrezen Heer vormen het beste terrein voor de roepingen. Het voorbeeld van de Gelukzalige Charles de Foucauld wiens leven maar op lange termijn vruchtbaar was, is voor ons een aanmoediging.

GEROEPEN TOT EEN EENVOUDIG LEVEN

De encycliek van paus Franciscus Laudato si dient in het concrete leven omgezet te worden. Tegenover de bekoring tot consumisme en altijd maar meer willen, dienen wij op te voeden tot delen. Om solidair te zijn moeten we sober leven! Het betekent voor ons, priesters, om niet een echt arm, maar wel om een eenvoudig leven te leiden dat ons in staat stelt voor alle mensen toegankelijk te zijn.audato si nodigt ons uit tot een ‘gelukkigmakende soberheid’ en moedigt ons aan tot goede daden: recycleren, triëren, waterverbruik, energie en grondstoffen beperken, gebruik maken van openbaar vervoer, investeren in ‘fair trade’. Maar de encycliek wil vooral een ‘integrale ecologie’ vooruithelpen die prioriteit geeft aan alles wat het ‘gemeenschappelijk huis’ ten goede komt. In deze zin is de actuele crisis rond het opvangen van vluchtelingen iets wat ons echt interpelleert en ons niet inactief kan laten toezien.

Onze Europese Ontmoeting had ook tot taak om een nieuwe verantwoordelijke aan te duiden voor de komende 6 jaar. Kuno Kohn, uit Hamburg in Duitsland werd verkozen en heeft de hem opgedragen missie aanvaard. We zijn er hem dankbaar voor, alsook John McEnvoy (uit Ierland) die voor voorbije zes jaar die verantwoordelijkheid uitoefende.

Onze volgende Assemblee, in 2020, zal in Engeland gehouden worden.

PDF: BRIEF VAN RUDY, Polen, juli 2017, neer

Guido DEBONNET: De Europese Ontmoetingdagen Priesterfraternet Jesus Caritas in Rudy, 12-120 juli 2017

De Europese Ontmoetingsdagen
Priesterfraterniteit Jesus Caritas in Rudy, 12-20 juli 2017

Met 19 deelnemers uit 10 landen van Europa.

Een paar ervaringen opgetekend door Guido Debonnet en dit nadat ik ongeveer 40 jaar heel weinig contact had met Europese verantwoordelijken. Alleen twee broeders ken ik nog van vroeger: Christian Pabel en John McEnvoy.

Wat mij getroffen heeft en blijft verblijden na al die jaren – ik was de oudste van de hele bijeenkomst! – probeer ik wat te omschrijven:

  • De broederlijke sfeer van het samenzijn en de besprekingen in een heel mooi gerestaureerd voormalig Cisterciënzerklooster dat nu een diocesaan centrum is voor bijeenkomsten en educatie. De puike organisatie door priester Andrej Anderwald, geholpen door twee andere Poolse priesters Robert en Rafael en de uitstekende huisvesting en keuken in het huis waar priester Jan Rosiek directeur is, maakten dit alles mogelijk. Een centrum waar de Poolse kerk fier op mag gaan en dat gelegen is in een prachtig bebost natuurgebied bevloeid door de meanderende Ruda. Een streek die we in Vlaanderen nagenoeg niet meer hebben…
  • Het verfrissende om halverwege de periode naar een parochie te trekken en ter plaatse het eigen parochieleven mee te maken en tevens van de gastvrijheid te genieten en ‘mooie dingen’ te zien.
  • De overvloed aan interessante informatie over de kerk in de rapporten van de diverse deelnemende landen. Maar ook de reacties erop tijdens de bespreking die erop volgde: hoe missionaire diocesane priester zijn in de huidige context en dit vanuit Foucaulds inspiratie.
  • Het samen bidden en zingen in morgen- en avondgebed, in de eucharistie en het zoeken daarin om – mede in de context van de diverse talen – tot echt gemeenschappelijk gebed te komen en de gebedsmomenten creatief authentisch te maken.
  • Het aangename van het namiddagbezoek aan de Sint-Annaberg met de bedevaartkapel en vooral het sociaal initiatief in de lijn van De Ark, maar dan wel in de ‘Bark’, om woon- en arbeidskansen te scheppen voor mannen die ‘uit de boot’ dreigen te vallen en die veelal de weg van de drankverslaving de rug hebben toegekeerd.
  • Mijn indruk van de ‘meetings’ was: de situatie in héél West-Europa is nagenoeg gelijklopend: secularisatie – overheersen van materialisme, hedonisme en consumisme – afbrokkelen van de kerkpraktijk en de kerkstructuren – veroudering van het kerkpubliek – samenvoegen van parochies – het sterk dalen van de klooster- en priesterroepingen – de actieve rol en de groeiende verantwoordelijkheid van alle gedoopten. Polen vormt daar een uitzondering op: het kerkbezoek, de plaats en de rol van de priesters, het volkskatholicisme, de devotie en de bedevaartpraktijk doen denken aan situaties in Vlaanderen 30 jaar terug. Maar ook in Polen beseffen de (deelnemende) priesters dat de situatie (sterk) aan het veranderen is en dat er onafwendbaar in de richting van ‘secularisatie’ wordt afgestevend. Maar het is wellicht onmogelijk voor ons om in te schatten op welke manier en binnen welke tijd dit zal gebeuren…
  • Heel verrijkend was het om te vernemen hoe een diversiteit aan acties, initiatieven en pogingen om in de ‘verwereldlijkte’ omstandigheden positief aan missionering te doen, de ‘vreugde van het evangelie’ gestalte kunnen geven. We konden ervaren dat de ‘westerse kerk’ die een minderheid is geworden, zich niet in het verdomhoekje laat dringen, maar zoekt om actief aanwezig en werkzaam te blijven. Dit met elkaar te mogen delen was een teken van hoop en nodigt uit om voort te zoeken en enthousiast als minderheid ‘gist’ in het deeg van de wereld te zijn. De ontmoetingsdagen waren geen klaagzang, maar een lied van hoop. Misschien hebben we nog te weinig uitgediept hoe ‘secularisatie’ een kans kan zijn om de authenticiteit van Jezus’ evangelische boodschap in de lijn van Broeder Charles te beleven.
  • In veel landen is het gelijklopend dat de priesterfraterniteiten zich te weinig concentreren op de voor onze tijd belangrijke eigen sterke trekken van de spiritualiteit en de figuur van Charles de Foucauld, vooral zijn ‘Nazaret-ideaal’. Dat er verscheidene keren daarop werd gewezen is een uitnodiging om de figuur van Broeder Charles meer centraal te stellen in onze bijeenkomsten die meer hoeven te zijn dan ‘priesterkransjes’. Vooral ook de inspiratie en de samenwerking met de Kleine Broeders en Zusters van Jezus kunnen daarbij essentieel zijn.
  • Het belang van de maandelijkse ‘woestijndag’. Aurelio stuurde ons met deze raadgeving op weg: doe NIETS mee en plan niets, maar wees open en ontvankelijk, dan pas kan God tot je hart spreken. Wellicht ook in onze Vlaamse fraterniteiten te herontdekken. Het initiatief voor een gezamenlijke woestijndag halfweg de grote vakantie is alvast interessant.
  • Een paar persoonlijke bedenkingen, elk oordeelt zelf of ze terecht of ten onrechte zijn. Voor de toekomst van de kerk in Polen lijkt het mij belangrijk dat de priesters volle kansen geven aan alle gedoopten. De overgang van priesterkerk naar een kerk van gedoopten wenkt. Priesters zullen daartoe hun sacristie moeten verlaten en in en na hun vieringen meer contact dienen te zoeken met hun mensen. M.i. kunnen ze daarin nog groeien.
    Een tweede persoonlijke gedachte: volkse uitingen van het geloof en devotionele vormen ervan zoals ik ze mocht meemaken in Polen zijn zeker te waarderen. Wat mij opviel bij een paar broeders is dat zij er te vlug een negatief oordeel over velden. Overigens in ‘De vreugde van het evangelie’ spreekt paus Franciscus ook heel positief over het volkskatholicisme. Een passage waar we weinig commentaar op horen. Geloof moet niet intellectualistisch zijn om aanvaardbaar te zijn in onze tijd….
  • Zelf mocht ik dan nog een paar mooie extra’s beleven.
    • Vooreerst de enorme gastvrijheid op zondag in de parochie Labedy (Gliwichi) bij een priester waar ook zijn tweelingbroer en schoonzus, alsook een goed Italiaans sprekend andere priester aanwezig waren. Hij woont er in een (niet de enige!) reuzegrote pastorie met enorme tuin. Na de middag gingen de beide priesters op bezoek bij 43 oudere vrouwen, waarvan diverse dementerend, in een Rust- en Verzorgingstehuis dat vrij armoedig ingericht was, een privaat-initiatief. Het viel mij op alle bewoners de priesters kennen – en omgekeerd-, want elke zondagnamiddag gaan ze daar kort even van kamer tot kamer waar telkens 3 tot 4 mensen hun bed hebben.
      Om 3 uur was er dan de vespers en de aanbidding in de parochiekerk met een 25-tal gelovigen, vooral vrouwen. Er werd zeer goed meegezongen. Daarna trokken we dan naar Gliwiche zelf voor een stadsbezoek. Het viel mij onderweg op dat Polen in reuzetempo aan het industrialiseren is: heel veel fabrieken vestigden zich daar de laatste 20 jaar. O.a. een grote autofabriek waar de Opel Astra, 5de editie, wordt geassembleerd. Een stad die van 60 000 inwoners naar 200 000 groeide in enkele jaren tijd.
    • Het warm bezoek met de misviering en de middaglunch bij de Kleine Zusters van Jezus in Czestochowa op de toegevoegde woensdag 19 juli. Het verbazingwekkend bezoek aan de middeleeuwse bibliotheek aldaar met de prachtige boekenkasten en de ingebonden werken, de inlegtafel en de wereldbol getuigen van het sterk religieus verleden van het Poolse volk. De ongekunstelde vroomheid van de vele bedevaarders naar de Zwarte Madonna van Czestochowa die echt bidden, en dit zowel jong als oud, jongeren als kinderen. Het heeft mij in elk geval gesticht en het doet mij nog meer geloven in de waarde en het belang van volkse vormen van geloofsbeleving en devotie.
    • ’s Avonds mochten we in Sieroty bij een Poolse priester Andrzej Plaskowski, lid van de fraterniteit van Rafael, te gast zijn voor een heel aangename barbecue buiten op het terras in een mooie avondzon in de omgeving van zijn schitterend oud houten kerkje.
    • De laatste voormiddag (donderdag 20 juli) bracht Rafael mij met de twee Italiaanse broeders Juan Antonio en Secondo nog naar een Home waar oudere personen in het dagcentrum zinvol worden opgevangen. Het is een staatsinstelling waarvan de volledige werking wordt toevertrouwd aan de katholieke kerk. Door de vakantieperiode waren er niet zoveel mensen aanwezig, maar de sfeer was er heel aangenaam.
    • Ook zijn we daarna nog naar een oudere priester gegaan, Gerard Wenzel, die onlangs zijn 60ste priesterjubileum vierde en die de doopheer is van Rafael. Een optimistisch man, die bijna de hele wereld reeds heeft afgereisd. Een model voor priesters die ouder worden en die levenszin en het –optimisme willen blijven uitstralen: de vreugde van het evangelie. Hij wou persé onze komst ook met een glas echte Champagne vieren…
    • Voor we naar de luchthaven vertrokken was er ook nog de lunch in de pastorie van Rafael samen met Magda die goed Italiaans sprak en de wat oudere collega-priester van Rafael. Ook weer heel hartelijk en overvloedig, maar kort van duur, want een half uurtje restte ons nog maar om naar de vlieghaven te rijden waar ik om 13 uur moest zijn. We waren echt welkom in de pastorie!

Ik ben heel blij dat ik kennis kon maken met een stukje van de Poolse kerk en met broeders-priesters uit de fraterniteit in diverse landen van Europa. Voor alle priesters van onze Vlaamse fraterniteit is contact met en verbreding naar Europa en de wereld toe zeker inspirerend.

Hartelijk dank voor deze prachtige Europese ontmoetingsdagen aan allen die op een of andere wijze tot het welslagen ervan hebben bijgedragen, niet in het minst de heilige Geest die ons ook Kuno Kohn (Duitsland) liet verkiezen als de nieuwe Europese verantwoordelijke voor de komende zes jaar en die deze taak heeft aanvaard (bijgestaan door Gian Antonio Allegri uit Italië en langere tijd in Kameroen werkzaam geweest als Fidei Donum priester).

En dit ook met een enorme dank aan John McEnvoy (Ierland) die zich met een heel rustige leidersstijl in de voorbije zes jaren op een bekwame manier van zijn Europese verantwoordelijkheid heeft gekweten.

Guido Debonnet, afgevaardigd namens André Foulon, verantwoordelijke voor de Vlaamse priesterfraterniteit (België-Noord).

P.S. De afbeelding symboliseert voor mij ‘ontmoeting’ en komt uit een kunstboek dat ik cadeau kreeg van de priester waar we op zondag te gast waren. Het is een werk in brons uit 2004 van de Poolse kunstenaar Krzysztof Nitsch met de titel ‘meeting’.

PDF: 2017 31 juli De Europese Ontmoetingsdagen impressies van Guido Debonnet